#ဦးခ်န္ထြန္း (သုိ႔) ဆူးေလေစတီေတာ္
​ေပ်ာက္မသြားေအာင္ ကာကြယ္ခဲ့သူ......

ဦးခ်န္ထြန္း (၁၈၅၉-၁၈၉၄)
စစ္ေတြၿမိဳ႕မွ ေရႊစလြယ္ရသူေဌးႀကီးဦးရဲေက်ာ္သူဆိုလၽွင္ ရခိုင္သားမ်ားေလာကတြင္ မသိသူမရွိသေလာက္ပင္ ထင္ေပၚေက်ာ္ေဇာသည္။ သူ႔သားဦးခ်န္ထြန္း အေဖေျခရာကိုနင္း၍ ထိုေခတ္ထိုခ်ိန္က ျမန္မာနိုင္ငံမက ဥေရာပနိုင္ငံမ်ားအထိပင္ သူ႔အရွိန္အဝါ လႊမ္းမိုးခဲ့ေသာ နာမည္ႀကီး ဥပေဒပါရဂူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ဦးရဲေက်ာ္သူ၊ေဒၚသံဒါျဖဴတို႔ မိဘႏွစ္ပါးတြင္ သားသမီး(၁၀)ဦးထြန္းကားခဲ့ရာ သားေယာက္်ားမ်ားမွာ ဦးေက်ာ္ဦး၊ ဦးခ်န္ထြန္း၊ ဦးစံေက်ာ္၊ ဦးေရႊဘန္း၊ ဦးသာဇံ၊ ဦးေရႊသာတို႔ျဖစ္ၾကၿပီး သမီးမ်ားမွာ ေဒၚစံဝင္း၊ေဒၚစံျမခိုင္၊ေဒၚေရႊခိုင္၊ေဒၚရွင္ထြီးမတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ဦးခ်န္ထြန္းအပါအဝင္ သား(၆)ေယာက္စလုံးသည္ ထိုေခတ္က အဂၤလန္ေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းေနခဲ့ၾက၍ စာတတ္ေပတတ္ပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ညီအစ္ကိုေလးေယာက္ျဖစ္ေသာ ဦးခ်န္ထြန္းအပါအဝင္ ဦးေရႊဘန္း၊ ဦးေရႊသာ၊ ဦးသာဇံတို႔သည္ ဘိလပ္မွ ဥပေဒဘြဲ႕(Barrister at Law)ကို ရရွိခဲ့ၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။ ဦးခ်န္ထြန္းသည္ ဥပေဒဘြဲ႕ေနာက္ဆုံးႏွစ္ျဖစ္ေသာ ၁၈⁠၈၁ခုႏွစ္တြင္ ေရာမဥပေဒဘာသာရပ္၊ဥပေဒအတတ္ပညာဘာသာရပ္၊ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးတို႔၏ ေရွ႕ေဟာင္းထုံးတမ္းစဥ္လာဘာသာရပ္အားလုံးကို အမွတ္အမ်ားဆုံးဂုဏ္ထူးႏွင့္ ေအာင္ျမင္၍ ဝိတိုရိယဘုရင္မႀကီးကိုယ္တိုင္ ဝိတိုရိယေရႊတံဆိပ္ဆုကိုခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။ ဘာသာရပ္တိုင္းတြင္ ထူးခၽြန္ဆုရရွိခဲ့၍ ဘာသာရပ္တခုလၽွင္ ထိုေခတ္ကစတာလင္ေပါင္ (၁၀၀)စီ ခ်ီးျမင့္ခံခဲ့သူ ျဖစ္သည္။

ဦးခ်န္ထြန္းရရွိခဲ့ေသာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္အမွတ္မ်ိဳးကို ဒုတိယကမၻာစစ္ျဖစ္ေသာ အခ်ိန္အထိ ေနာက္ထပ္ထိုဆုမ်ိဳးရရွိသူလုံးဝမရွိေၾကာင္းသိရွိရသည္။ရန္ကုန္ျပန္လာ၍ ဝိတိုရိယဘုရင္မဆုကို ဆြဲ၍သြားလၽွင္ ဦးခ်န္ထြန္းႏွင့္မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ဆုံမိေသာ လူတိုင္းသူ႔ကို အေလးျပဳရသည္။ စက္ဘီးစီးလာသူျဖစ္ေနလၽွင္ စက္ဘီးမွဆင္းရပ္၍ အေလးျပဳျပဳရသည္ဟု ေရွ႕ေနဦးေမာင္ေက်ာ္ဇံဇနီး ေဒၚရီရီဇံ(အမွတ္-၂၈၊စမ္းေခ်ာင္း၊ေအာင္မဂၤလာလမ္း)တြင္ ဦးခ်န္ထြန္း ေဆာင္းပါးေရးရန္ Interview သြားလုပ္စဥ္က ေျပာျပလိုက္သည္ကို အမွတ္ရမိပါသည္။

ဝိတိုရိယဘုရင္မႀကီးက သူပိုင္းစိုးေသာ ကိုလိုနီနိုင္ငံမ်ားထဲမွ ဤမၽွေလာက္ ပညာေတာ္ေသာကေလးမ်ိဳးရွိသည္ကို တအံတဩျဖစ္ခဲ့ရသည္ဟု သိရွိရသည္။ေတြ႕ခ်င္လြန္း၍ အေခၚခံရေသာအခါ ေတာသားေလးက ရခိုင္ရိုးရာဝတ္စုံျဖစ္သည့္ ေတာင္ရွည္ပုဆိုး၊ရင္ဖုံးအကၤ်ီဝတ္ဆင္၍ ရခိုင္ရိုးရာေဖာ့လုံးေခါင္းေပါင္းဝတ္ၿပီး သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ဘုရင္မႀကီးက လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ၿပီး လက္ဖက္ရည္ပြဲႏွင့္ ေမာင္ခ်န္ထြန္းကို ဧည့္ခံခဲ့သည္။ ဝိတိုရိယဘုရင္မႀကီးဆုကို သူကိုယ္တိုင္ခ်ီးျမႇင့္ၿပီး ဘုရင္မႀကီးသားေတာ္ႏွင့္ ေတာ္ဝင္ျမင္းရထားကိုစီးခြင့္ရေသာ ဆုလည္းပါဝင္သည့္အျပင္ နန္းေတာ္ထဲ့သို႔ အခ်ိန္မေရြးသြားလာနိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးကိုပင္ ဘုရင္မႀကီးက ေပးအပ္ခဲ့သည္။

ဦးခ်န္ထြန္းသည္ အဂၤလန္တြင္ေနစဥ္ သူမိတ္ေဆြမ်ားအနက္ ကမၻာေက်ာ္စာေရးဆရာႀကီး ေအာ္စကာဝိုင္း(Mr.Oscar Wild) တစ္ေယာက္လည္း အလြန္ရင္းႏွီးေသာ မိတ္ေဆြတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့သည္။ ေအာ္စတာဝိုင္းႏွင့္ အတူသြားအေနမ်ားခဲ့၍ ဦးခ်န္ထြန္းက ရခိုင္လူမ်ိဳး၊ရခိုင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ရခိုင္သမိုင္းမ်ားကို ေျပာျပခဲ့ဟန္ ရွိသည္။ေအာ္စကာဝိုင္းသည္ ရခိုင္သမိုင္းေၾကာင္းမ်ားကို စိတ္ဝင္စားလာ၍ ရခိုင္သမိုင္းႏွင့္ပတ္သတ္ေသာ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား၊ေပစာမ်ားကို စုေဆာင္းရွာေဖြေပးရာ The King of Arakan(ရခိုင္မင္းတရားႀကီး)ဆိုေသာ စာအုပ္ကို အဂၤလန္တြင္ ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ ဦးခ်န္ထြန္းလည္း အဂၤလန္တြင္ေနစဥ္ The Nature and Value of Jurisprudence စာအုပ္ကို Messrs Sweet And Maswell စာအုပ္တိုက္မွ ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ ယင္းစာအုပ္သည္ အဂၤလန္တြင္ အလြန္လူႀကိဳက္မ်ား၍ တတိယအႀကိမ္ပင္ ထုတ္ေဝခဲ့သည္။

 ဦးခ်န္ထြန္း ရန္ကုန္သို႔ျပန္ေရာက္လာေသာအခါ Leading Cases in Burmese Law စာအုပ္ႏွင့္ Burmese Buddhist law စာအုပ္ႏွစ္အုပ္ကို ေရးသားခဲ့သည္။ ယင္းစာအုပ္(၂)အုပ္သည္ ယေန႔ထက္တိုင္ ျမန္မာတရားေရးရာဌာနတြင္ လက္သုံး (Manual)အျဖစ္ အသုံးျပဳေနဆဲဟုသိရသည္။

Burmese Buddhist Law စာအုပ္သည္ စာေရးသူ၏ဖခင္ဦးေမာင္သာဇံ(စက္ရွင္တရားသူႀကီး-ၿငိမ္း) ဗဟိုတရား႐ုံးခ်ဳပ္ေရွ႕ေနက သူ၏စာၾကည့္တိုက္တြင္ တရိုတေသ သိမ္းဆည္းထားခဲ့ရာ ယခုယင္းစာအုပ္သည္ စာေရးသူ၏ စာၾကည္တိုက္တြင္ ရွိေနပါသည္။ ယင္းစာအုပ္၏မ်က္ႏွာဖုံးကို ယခု ဦးခ်န္ထြန္း၏ အတၳဳပၸတၱိေဆာင္းပါးႏွင့္အတူ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ၁၈၅၄ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသၽွအစိုးရသည္ စီမံကိန္းခ်၍ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို ေခတ္မီၿမိဳ႕ေတာ္ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ အကြက္ရိုက္ၿပီး အိမ္ရာတိုက္တာမ်ားေဆာက္လုပ္ခဲ့သည္။ထိုစဥ္က ယခု သိမ္ႀကီးေဈး ေနရာတြင္ ဆူးေလေစတီေလာက္ႀကီးေသာ `က်ိဳက္ျမတ္သံခ်ိဳ`ေစတီတစ္ဆူရွိခဲ့သည္ကို လမ္းႏွင့္မလြတ္၍ ၿဖိဳဖ်က္ပစ္ခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား အားလုံးနီးပါးကို အကြက္မ်ားခ်ရာတြင္ မလြတ္ဆိုၿပီး လမ္းမေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ သရက္ေတာဥယ်ာဥ္အ တြင္း စုေပါင္း၍ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့သည္။(ယေန႔တိုင္ သရက္ေတာေက်ာင္းဝင္းအတြင္း ထိုစဥ္က အမည္အတိုင္း ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေျမာက္မ်ားစြာ ရွိေနပါေသးသည္။ ဒုတိယအႀကိမ္ လမ္းမ်ားတိုးခ်ဲရာတြင္ လမ္းမလြတ္ဟုဆိုၿပီး ဆူးေလဘရားကို ယခုေနရာမွ အျခားတေနရာသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းရန္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ထိုစဥ္က ၿဗိတိသၽွ အရာရွိမ်ားတင္ျပခ်က္တြင္ ေနာက္အႏွစ္ ၅၀-၁၀၀ အတြင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သည္ ကမၻာအဆင့္မွီ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးတၿမိဳ႕ျဖစ္လာမည္ျဖစ္ရာ ပတ္ခ်ာလည္ဝိုင္းရံလၽွက္ရွိေသာ မိုးထိေအာင္ျမင့္မားသည့္ အေဆာက္အအုံးမ်ား ေအာက္ေရာက္ေနမည္ျဖစ္၍ မသင့္ေတာ္ဟုအေၾကာင္းျပခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား စိတ္ႀကိဳက္သင့္ေတာ္သည့္ေနရာေရႊ႕၍ ပုံတူေဆာက္ေပးရန္အေၾကာင္းျပခဲ့သည္။

 ယင္းကိစၥကို အဂၤလိပ္အရာရွိမ်ားအပါအဝင္ ျမန္မာအရာရွိမ်ားက ကန႔္ကြက္သူမရွိ သေဘာတူၾကသည္။ ဦးခ်န္ထြန္းတေယာက္သာ အႀကီးအက်ယ္ကန႔္ကြက္ခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္ေခတ္တြင္ အထက္မွခ်က္မွတ္ထားေသာအမိန႔္တခုကိုလုပ္သင့္သည္ျဖစ္ေစ မလုပ္သင့္သည္ျဖစ္ေစ မေျပာရဲေသာေခတ္။ အလုပ္ျပဳတ္မွာေၾကာက္သည္က တေၾကာင္းေၾကာင့္ မည္သူမၽွဦးခ်န္ထြန္းဘက္မွ မား⁠မားရပ္တည္၍ ေျပာဝံ့သူမရွိပါ။ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား၏ ထုံးတမ္းစဥ္လာတြင္ ဘုရားတည္ၿပီးလၽွင္ ေရႊ႕ေျပာင္းျခင္း၊ဖ်က္ျခင္း ျပဳလုပ္ရိုးထုံးစဥ္မရွိဟုတင္ျပခဲ့သည္။ အလားတူ လန္ဒန္ကိုေခတ္မီၿမိဳ႕ေတာ္ေဆာက္လုပ္စဥ္က Square Building အဝိုင္းကို ေရွ႕ေဟာင္းအေဆာက္အအုံတစ္ခုအျဖစ္အေနျဖင့္ ဘာေၾကာင့္ခ်န္ထားခဲ့သလဲဟု အေရးဆိုခဲ့သည္။ ဦးခ်န္ထြန္း၏ကန႔္ကြက္ခ်က္မ်ား လုံး၀အရာမေရာက္ခဲ့၍ စေနေဒါင့္မွစ၍ ဆူးေလဘုရားကို ဖ်က္ပါေတာ့သည္။ဦးခ်န္ထြန္းအာဂသတၱိရွင္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ လုပ္ရဲသည္။ လုပ္ရဲေသာသတၱိရွိသည္။ အလုပ္ျပဳတ္ခ်င္ျပဳတ္ပါေစ လုံး၀ေနာက္မဆုတ္ခဲ့ပါ။ သူ႔ကိုေရႊတံဆိပ္ဆုေပးထားေသာ ဝိတိုရိယဘုရင္မကိုခ်က္ခ်င္းသတိရလာခဲ့သည္။ ေၾကးန္းရိုက္ၿပီး စာတစ္ေစာင္ကိုလည္း ဘုရင္မႀကီးထံ အက်ိဳးအေၾကာင္း ေရးသားေပးပို႔လိုက္သည္။ ဦးခ်န္ထြန္၏ေက်းဇူး၊ ဝိတိုရိယဘုရင္မႀကီး၏ အမိန႔္ေၾကာင့္ ယေန႔ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ ဆူးေလေစတီကိုရန္ကုန္ၿမိဳ႕လည္တြင္ ေတြ႕ေနရျခင္းျဖစ္သည္။ ဦးခ်န္ထြန္းေက်းဇူးကား အလြန္ႀကီးမားပါသည္။ ဆပ္၍ကုန္နိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။ ဆူးေလေစတီကိုဖူးေတြ႕ရတိုင္း ဦးခ်န္ထြန္းကို သတိရသင့္ေပသည္။

ေဒါက္တာတင္ေအာင္ႏွင့္ တရားလြတ္ေတာ္တရားဝန္ႀကီး မစၥတာဒတ္(ခ္)တို႔က အေရွ႕ေတာင္အာရွနိုင္ငံမ်ားတြင္ ဦးခ်န္ထြန္းေလာက္ ဥပေဒေရးရာကၽြမ္းက်င္သူမေပၚေသး။ အိႏၵိယတိုက္တြင္အေတာ္ဆုံး(၃)ဦးကိုေရြးထုတ္၍ ေျပာရလၽွင္ (၁)ဦးခ်န္ထြန္း(၂)ဦးမဲေအာင္(၃)ဦးသိန္းေမာင္တို႔ ျဖစ္သည္ဟု သိရွိရသည္။

ဦးခ်န္ထြန္းသည္ အဂၤလန္မွျပန္လာစဥ္ အိုင္ယာလန္သူ Miss Cosgroves ကိုလက္ထပ္၍ေခၚလာခဲ့သည္။ဦးခ်န္ထြန္းအား ျမန္မာယဥ္ေက်းမႈရႈေထာင့္မွၾကည့္လၽွင္ အမွားတစ္ခုကိုျပဳ လုပ္ခဲ့သည္ဟု ဆို၍ရပါမည္။(ျပစ္မႈတစ္ခုကို က်ဴးလြန္ျခင္းေတာ့မဟုတ္ပါ)ဦးခ်န္ထြန္း၏ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာကိစၥျဖစ္၍ စာေရးသူအေနႏွင့္ေဝဖန္ပိုင္ခြင့္မရွိပါ။ သို႔ေသာ္`ငါမွားေလျခင္း`ဆိုေသာေနာင္တ တစ္ခုကိုေတာ့ သူ၏အသဲႏွလုံးၾကားထဲတြင္ ရင္ေနာင့္ေအာင္ေသသည္အထိ ခံစားသြားရသည္ဟု စာေရးသူ ေကာက္ခ်က္ဆြဲယူပါသည္။ ထိုေခတ္ထိုအခါသည္ ၿဗိတိသၽွအင္ပါယာႀကီး ေနမဝင္နိုင္ငံ တစ္နိုင္ငံျဖစ္လၽွက္ရွိေသာ အေျခအေနအခ်ိန္အခါ။ သူတို႔ ေသြးနားထင္ေရာက္ေနေသာအခ်ိန္။ အာရွတိုက္သားမ်ားကို လူညံ့၊လူဖ်င္း၊လူအဟု ယူဆၿပီးမတူမတန္ဆက္ဆံေနေသာအခ်ိန္။လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏ ယဥ္ေက်းမႈ ကို တန္ဖိုးထားရမွန္း မသိ၍ ဘုရားေက်ာင္းကန္မ်ားကို ဖိနပ္စီး၍ တက္ခဲ့ၾကသည္။(Shoe`s Question)ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ဦးခ်န္ထြန္းသည္ သူ၏ရႈမၿငီးခ်စ္ဇနီး အသားျဖဴျဖဴ ဘိုမေလး Miss Cosgroves ကို သူ၏ေမြးရာဇာတိရပ္မိသားစုေနထိုင္ေသာ စစ္ေတြၿမိဳ႕သို႔ ေခၚလာခဲ့ပါသည္။ မိသားစုအားလုံးက ၾကမ္းမွာထိုင္ၿပီး ဂါဝန္ဝတ္ထားေသာ ဘိုမကို ကုလားထိုင္ႏွင့္ အေပၚမွာထိုင္ခိုင္း ခဲ့ရသည္။ ရခိုင္မ်ား စားပြဲအဝိုင္းတြင္ဝိုင္းထိုင္ၿပီး ထမင္းမ်ားကို လက္ႏွင့္နယ္၍စားျပသည္။ ေဘာင္းဘီမဝတ္ဘဲ စားပြဲခင္းအစ (လုံခ်ည္ကိုဆိုလိုသည္)ကို ခ်ဳပ္၍ဝတ္ေသာလူမ်ိဳး၊ ကြမ္းစားေသာလူမ်ိဳး၊ ဘိုေကမထားဘဲ ဆံပင္မျဖတ္ေသၽွာင္ထုံးထားသည္။ ဆံပင္ကိုအဝတ္ႏွင့္ပတ္ထားသည္(ေခါင္းေပါင္းကိုဆိုလိုသည္) စသည္ျဖင့္ အင္မတန္မွအထင္ေသးအျမင္ေသးႏွင့္ ေဝဖန္ခံခဲ့ရသည္ကို ဦးခ်န္းထြန္းအ လူးအလဲခံခဲ့ရသည္။ မိဘလက္ထက္မွ သူဘ၀တေလၽွာက္လုံး အပြဲပြဲနိုင္လာခဲ့သမၽွ ဇနီးသည္ Miss Cosgroves ႏွင့္က်မွ ဒူးေထာက္အရႈံးေပးခဲ့ရေသာစစ္သူႀကီး။ ဦးခ်န္ထြန္းႏွင့္ Miss Cosgroves တို႔၏ အိမ္ေထာင္ေရးသည္ မည္ေရြ႕မည္မၽွအထိ အဆင္ေျပမေျပဆိုသည့္ အတိုင္းအတာဒီဂရီကို စာေရးသူမသိပါ။ဦးခ်န္ထြန္းႏွင့္ရခဲ့ေသာ Miss Marie Chan Tun ကိုေခၚၿပီး အဂၤလန္သို႔ ျပန္သြားပါသည္။ သူသည္ ျမန္မာလူမ်ိဳး ယဥ္ေက်းမႈကို အထင္ေသးအျမင္ေသးမ်ားစြာျဖင့္ ရႈျမင္သုံးသပ္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း`The Marriage in Burma` ဟူေသာ စာအုပ္တစ္အုပ္ကို ေရးသားခဲ့ပါသည္။ မၾကာေသးမီက ကမာရြတ္၊ လွည္းတန္းရွိ အတၱိယလမ္းတြင္ ေနထိုင္ေသာ ဦးခ်န္ထြန္း ညီ ဦးေရႊသာေျမး ဘဏ္မန္ေနဂ်ာဦးေရႊျဖဴႏွင့္ ေတြ႕ဆုံစဥ္ေမးျမန္းၾကည့္ရာ ထိုစာအုပ္ကလြန္ခဲ့ေသာ(၃၀)ေက်ာ္က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္စာၾကည့္တိုက္မွ ငွားရမ္း၍ သူကိုယ္တိုင္ဖတ္ဖူးေၾကာင္း ေျပာျပပါသည္။ စာေရးသူသည္ Miss Cosgroves ေရးသားေသာစာအုပ္ကို ျပန္လည္ေခ်ပေရးသားရန္ စာအုပ္ေရးသားေသာ အခ်ိန္ထိ လမ္းသြားလမ္းလာအခြင့္ရတိုင္း လိုက္ရွာေနဆဲျဖစ္ပါသည္။ လူမ်ိဳးမတူ၊ ဘာသာမတူ၊ ယဥ္ေက်းမႈမတူလၽွင္ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ၊ မိန္းမျဖစ္ေစ မိမိဘဝအတြက္ တစ္သက္တာအိမ္ေထာင္ဖက္ ေရြးခ်ယ္ေသာအခါ အထူးသတိထားရန္ အခ်က္တခ်က္ျဖစ္သည္ကို ဦးခ်န္ထြန္း၏ကိုယ္ေတြ႕တစ္သက္တာက သင္ခန္းစာယူစရာ က်န္ရစ္ခဲ့ပါသည္။

ဦးေမာင္ေက်ာ္ဇံ(BA.BL) ေရွ႕ေနႀကီး၏ဇနီးေဒၚရီရီဇံ ေျပာျပခ်က္အရ Miss Cosgrovesသည္ ဦးခ်န္ထြန္းေနေသာ ျမန္မာနိုင္ငံ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ လုံး၀ျပန္မလာေတာ့ပါဟုသိရွိရပါသည္။ ဦးခ်န္ထြန္းလည္း ေနာက္အိမ္ေထာင္မျပဳခဲ့ပါ။ သူ၏ဇနီးႏွင့္ သူအလြန္ခ်စ္ေသာသမီးငယ္ ျပန္မလာေတာ့ၿပီ ဟုသိေသာအခါ ဦးခ်န္ထြန္းတစ္ေယာက္ မည္သို႔ေသာေဝဒနာမ်ိဳးကို ခံစားရပါမည္နည္း။ မိမိဘဝတြင္ဟာလာဟင္းလင္းႏွင့္ မည္သူကိုမၽွ ရင္ဖြင့္ေျပာၾကား၍မျဖစ္။ ေျပာလည္းမေျပာခ်င္။ သူမ်ားႏွင့္လည္းမဆိုင္။ ဘယ္သူမျပဳမိမိမႈ။ ဦးခ်န္ထြန္းမွလြဲ၍ မည္သူမၽွသိနိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ ေနာက္ပိုင္းတြင္တစ္ေယာက္တည္း ဦးတည္ရာမရွိ စိတ္ေသာကဖိစီးၿပီး စက္ဘီးတစ္စီးႏွင့္ ေလၽွာက္သြားေနခဲ့သည္။

ဝိတိုရိယဘုရင္မႀကီးကိုယ္တိုင္ နန္းတြင္းေခၚ၍လက္ဖက္ရည္ပြဲႏွင့္ဧည္ခံၿပီး ဝိတိုရိယေရႊတံဆိပ္ဘြဲ႕ကိုေပးခဲ့သည္။ နန္းတြင္းတြင္အခ်ိန္မေရြး ဝင္ထြက္ခြင့္အမိန႔္ရသူတစ္ဦး။
ဒုတိယကမၻာစစ္မျဖစ္မီအထိ အဂၤလန္နိုင္ငံ ဥပေဒဘာသာရပ္တြင္သူ႔လို ဒီဂရီအျမင့္ဆုံးအမွတ္မ်ိဳးမည္သူမၽွမရရွိခဲ့။
သူေရးခဲ့ေသာဥပေဒစာအုပ္မ်ားသည္ ျမန္မာနိုင္ငံတရား႐ုံးခ်ဳပ္တြင္ ယခုထိအသုံးျပဳေနဆဲ ရည္ညြန္းကိုးကားေနဆဲျဖစ္သည္။
ဆူးေလဘုရားကိုမဖ်က္ရန္အေရးဆိုခဲ့ရာတြင္ ေနမဝင္ဝိတိုရိယဘုရင္မႀကီးထံ ေၾကးနန္းႏွင့္တစ္မ်ိဳး၊စာေရး၍တစ္ဖုံ သတၱိရွိရွိ ရဲရဲေတာက္တင္ျပခဲ့သူ။

ဤမၽွေလာက္နိုင္ငံအတြက္ အဖိုးတန္ရတနာသားေကာင္းတစ္ဦးသည္ အသဲကၽြမ္းေဝဒနာ(ဝါ)စိတ္ထိခိုက္ေသာေဝဒနာျဖင့္ အသက္(၃၅)ႏွစ္တြင္ကြယ္လြန္ခဲ့ရသည္။ ေရတိမ္နစ္ခဲ့ရသည္။ နိုင္ငံအတြက္ဆုံးရႈးမႈ တစ္ရပ္အျဖစ္ စာေရးသူဝမ္းနည္းစြာျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ပါသည္။ တခ်ိဳ႕ေသာရခိုင္ အခ်ိဳ႕က မိမိကိုယ္ကိုသတ္ေသသြားသည္ဟုေျပာၾကသည္။ ဟုတ္မဟုတ္ေတာ့ စာေရးသူအတိအက် စုံစမ္း၍မရပါ။ ေဒၚရီရီဇံကိုေမးၾကည့္ေသာအခါ `မဟုတ္ပါဘူး`ဟုဆိုသည္။ ဦးခ်န္ထြန္း၏ဖခင္ သူေဌးႀကီး ဦးရဲေက်ာ္သူသည္ ကြယ္လြန္ခါနီးတြင္ သားသမီး(၁၀)ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္လၽွင္ ႐ူပီး(၁၀)သိန္းက်စီအေမြေပးခဲ့ရာ ဦးခ်န္ထြန္း၏သမီး Miss Marie Chan Tun သည္ စစ္ေတြၿမိဳ႕သို႔လာ၍ အဘိုးေပးေသာ ႐ူပီ(၁၀)သိန္းကိုလာယူၿပီး အဂၤလန္ သို႔ျပန္သြားပါသည္။

Miss Cosgrove ႏွင္႔ပတ္သတ္ၿပီး ၀ီကီထဲတြင္ မစၥစ္ေကာ႔ကရု႔ဗ္သည္ ၿမန္မာနိဳင္ငံမွ ဘုရင္တစ္ပါး၏ တူေတာ္စပ္သူ မင္းသား ခ်န္ထြန္းႏွင္႔ လက္ထပ္ခဲ႔သည္ဟု ေဖၚၿပထားပါသည္။ ဦးခ်န္ထြန္းမွာ ဘိုးေတာ္ဘုရားလက္ထက္ ၁၇၈၄ တြင္ ထီးနန္းဆံုးရွဳံးခဲ႔ရေသာ ရခိုင္ဘုရင္ မဟာသမၼတရာဇာ၏ အဆက္အႏြယ္ဟု ယူဆပံုရပါသည္။

ကိုးကားေအးသိန္း၏ နိုင္ငံအက်ိဳးျပဳ အဖိုးတန္ရတနာမ်ား
(၂၀⁠၀၇-ခု၊ ဩဂုတ္လ)ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း/သုတဇုန္

                                                    Ruby of Arakan
                                                     (12-July-2017)